Tumoren van de oogleden

Uw ooglid vertoont een huidletsel dat lijkt op een tumor en waarvoor een chirurgische ingreep nodig is om de exacte aard ervan te bepalen door middel van een microscopische analyse en om het te behandelen.

Dit informatieblad bevat informatie over de ingreep die u wordt voorgesteld, de resultaten ervan en de mogelijke risico’s.

Waarom wordt deze ingreep u voorgesteld?
Als de tumor op uw ooglid niet wordt behandeld, zal deze zich als volgt ontwikkelen:
– Als het een goedaardige, niet-kankerachtige laesie betreft, kan deze ofwel heel langzaam in omvang toenemen, ofwel stoppen met groeien en zijn huidige uiterlijk en omvang behouden. – Als het een kwaadaardige laesie betreft, een huidkanker van het ooglid, zal deze geleidelijk in omvang toenemen, zowel zichtbaar aan de oppervlakte als op een verraderlijke manier in de diepte, omdat dit bij direct onderzoek niet waarneembaar is.
De tumor kan geleidelijk het hele ooglid binnendringen.

Bovendien kan de tumor zich ook in de diepte uitbreiden: – in de richting van de oogbol, – in de richting van de botwanden van de oogkas die het oog en de oogleden omringen, en vervolgens naar de sinusholtes en het voorste deel van de schedelbasis en de hersenen.

Bepaalde soorten kankertumoren, zoals spinocellulaire epithelioïden en melanomen, kunnen ook op afstand van het ooglid uitzaaien: – naar de lymfeklieren, – naar de lever, de longen, de botten, en zich verspreiden.

De behandeling van een gevorderde kwaadaardige tumor is dus moeilijker, meer verminkend en de kans op definitieve genezing is onzekerder.
Bovendien kan het uiterlijk van uw tumor alleen maar een indicatie geven voor de diagnose. Alleen een anatomisch-pathologisch onderzoek (analyse onder de microscoop) kan de exacte aard (goedaardig of kwaadaardig) en het evolutieve potentieel ervan vaststellen door het type cel(len) te identificeren dat door het abnormale proliferatieproces is aangetast.

De ingreep die uw oogarts u voorstelt, heeft dus tot doel:
– Ofwel uw tumor volledig chirurgisch te verwijderen en te laten analyseren.
– Ofwel, indien volledige chirurgische verwijdering van uw tumor niet mogelijk of wenselijk lijkt, genoegen te nemen met het nemen van een of meer monsters, biopsieën genaamd. Aan de hand van de analyse van deze biopsieën kan dan worden bepaald welke behandeling het meest geschikt is voor uw situatie: bestraling, chemotherapie en/of een uitgebreide operatie in een tweede fase.

Verloop van de ingreep: De ingreep vindt plaats in een poliklinische chirurgie of tijdens een kort verblijf in het ziekenhuis. De patiënt ligt op zijn rug in de operatiekamer. De ingreep vereist een verdoving om pijn te voorkomen: – ofwel een lokale verdoving, door middel van een injectie met verdovende middelen in het ooglid, – ofwel een algemene verdoving.
– Afhankelijk van uw situatie omvat de ingreep een of meer van de volgende stappen: – Verwijdering van de tumor, al dan niet in combinatie met gedeeltelijke of volledige verwijdering van het ooglid over de gehele dikte (in dat geval gedeeltelijke of volledige verwijdering van de wimperrand).
– Reconstructie van het ooglid door middel van transplantaten (van huid, slijmvlies, kraakbeen) die kunnen worden weggenomen uit de oogleden, het gezicht, achter het oor of in de mondholte.

Het is niet altijd mogelijk om tijdens de ingreep de diepte van de tumor te beoordelen. Dit wordt bepaald door microscopisch onderzoek van het verwijderde weefsel: in geval van gedeeltelijke of onvolledige verwijdering wordt u een aangepaste behandeling voorgesteld.
De hechtingen worden door uw chirurg verwijderd tijdens een controlebezoek na de ingreep.

Als de ligging van de tumor of de noodzaak van een uitgebreide excisie dit rechtvaardigt, kan de chirurgische ingreep ook betrekking hebben op de traankanalen of de traanzak. Dit zal leiden tot tranende ogen (min of meer permanente afscheiding van tranen op de wang), wat permanent kan zijn.

Wat zijn de incidenten en complicaties tijdens en na de operatie?

Er kunnen incidenten optreden in verband met de noodzaak om zoveel mogelijk tumorweefsel te verwijderen: bloedingen, die in principe onmiddellijk worden behandeld door middel van cauterisatie of ligatie, zenuwdoorsnijdingen die kunnen leiden tot gevoelloosheid van een deel van de huid in de buurt van het geopereerde ooglid, doorsnijdingen of gedeeltelijke verwijderingen van oogspieren die kunnen leiden tot verlamming van hun normale bewegingen (openen en sluiten).

Gebruikelijke postoperatieve evolutie en complicaties: Het geopereerde ooglid kan de eerste dagen ontstoken, gezwollen en pijnlijk zijn. Deze symptomen verdwijnen gewoonlijk met de medicijnen die u preventief worden voorgeschreven.

Het genezingsproces zal geleidelijk op gang komen en het relatief lelijke uiterlijk van een geopereerd ooglid verminderen. Dit proces gaat soms gepaard met een terugtrekking van het vezelige weefsel van het ooglid, wat kan leiden tot een terugtrekking van de wimperrand naar achteren in de richting van de oogbol (entropion), of juist een littekenvorming van het ooglid naar boven voor het bovenste ooglid, naar beneden voor het onderste ooglid (ectropion), wat het sluiten van de oogleden kan belemmeren en onesthetisch is.

Deze complicaties, die soms onvermijdelijk zijn na een grote resectie, vereisen in bepaalde gevallen een of meerdere plastische ingrepen om een esthetisch en functioneel ooglid te herstellen. Het is echter niet mogelijk om een volledig normaal uiterlijk van het ooglid te garanderen, vooral na een grote operatie en gezien het relatief onvoorspelbare verloop van het littekenvormingsproces.
Een infectie van het geopereerde ooglid is zeldzaam, maar moet worden behandeld met lokale of algemene antibiotica en eventueel met een nieuwe ingreep.

De gevolgen van de operatie worden voornamelijk bepaald door het resultaat van het onderzoek van het operatiestuk, dat u enkele dagen later krijgt: afhankelijk van het type tumor en de kenmerken ervan, kan de voorgestelde follow-up sterk variëren:
– bij een goedaardige tumor beperkt de follow-up zich tot het controleren van de genezing,
– bij een kwaadaardige tumor:
– zal regelmatig toezicht op het geopereerde ooglid nodig zijn om een eventuele lokale terugkeer van de tumor op te sporen,
– zullen aanvullende behandelingen naast de operatie (bestraling of chemotherapie) worden besproken in een multidisciplinair overleg,
– zullen periodieke uitbreidingsonderzoeken worden uitgevoerd in geval van een tumor met een potentieel voor verspreiding op afstand (metastasen).